Wydana ostatnio przez Krajową Szkołą Administracji Publicznej monografia pt. „Stulecie polskiej administracji. Doświadczenia i perspektywy” zawiera cztery części pn. Aktualne wyzwania polskiej administracji, adekwatność struktur administracji publicznej, Procedury działania i sposoby realizacji zadań publicznych, Status prawny i etos pracowników administracji publicznej. Łącznie ponad 40 tekstów dotyczących różnych dziedzin działalności administracji, jej uwarunkowań prawnych i ich złożoności oraz deontologii administracji publicznej i wyzwań merytorycznych, etycznych przed jakimi stają jej pracownicy.
Z licznego zbioru ciekawych i inspirujących tekstów warto zwrócić uwagę na tekst dr Beaty Springer nie tylko opisujący w perspektywie historycznej budowę w Polsce po 1989 r. korpusu służby, ale stawia też pytania o systemowe źródła częściowych niepowodzeń. W konkluzji Autorka stwierdziła: „Nieodzownym elementem sprawnie funkcjonującej służby cywilnej jest stworzenie takich warunków, które pozwolą jej „w spokoju” rozwijać się i udoskonalać. Niewątpliwie nie służą jej ciągłe zmiany uregulowań prawnych niosących ze sobą brak stabilizacji i niepewność”. Kompleksowe wprowadzenie w funkcjonowanie administracji skarbowej i celnej przynosi tekst Mariana Banasia poświęcony Krajowej Administracji Skarbowej, z kolei Leszek Murat postanowił na bogatym materiale empirycznym (głównie proweniencji NIK) odpowiedzieć na pytanie – czym jest rzetelność w administracji.
Miło zauważyć, iż ok 20% tekstów w omawianym tomie jest autorstwa absolwentów i słuchaczy KSAP, dotyczących różnych dziedzin i aspektów funkcjonowania polskiej administracji, co potwierdza bogactwo oferty dla państwa i dla siebie jaką mieści w sobie środowisko ksapowskie i postksapowskie. Przykładowo Łukasz Regner i Dominik Sybilski ukazali w swoich szkicach różne aspekty i uwarunkowania jawności w działaniu administracji publicznej oraz możliwości realizacji obywatelskiego prawa do informacji publicznej, w tym możliwości korzystania z otwartych danych. Piotr Szpunar przybliża czytelnikowi zarówno przeszłość, teraźniejszość jak i stojące przed NBP wyzwania. Ciekawe i pokazujące często złożoność wyborów przed jakimi stoi bank centralny (łączący w sobie różne role) mogą być przedstawione w tekście okoliczności dymisji w latach 30. prezesa Banku Polskiego Adama Koca. Natomiast odnosząc się do bieżących wyzwań stojących przed NBP Autor wskazuje m.in., iż „wprawdzie obecne regulacje pozwalają NBP na skuteczne wykorzystanie wielu instrumentów, w tym także niestandardowych, jednak ich uporządkowanie i podzielenie explicite na instrumenty polityki pieniężnej oraz stabilności finansowej usprawniłoby ich potencjalne wykorzystanie. Trzeba pamiętać, że obecna stabilność makroekonomiczna i finansowa nie jest dana raz na zawsze”.
Słuchacze KSAP podjęli także tematy z historii administracji dotyczące II RP. Epoki jakby trochę dziś powtórnie zapominanej. Hubert Szymczyk poświęcił swój tekst ochronie zabytków w dwudziestoleciu międzywojennym, omawiając istotne także po I wojnie światowej działania rewindykacyjne. Natomiast Jarosław Kubiak opisał w swoim szkicu funkcjonowanie rządu i administracji rządowej w latach 1933-1934. Ważnym dla II RP okresie przejściowym od de facto osobistego wpływy Marszałka Józefa Piłsudskiego na sprawy państwa, po rządy coraz bardziej zróżnicowanej formacji sanacyjnej. Wszystko to czujne oko historyka i administratywisty potrafiło wyłuskać z pozornie statycznych dokumentów administracyjnych i aktów normatywnych.
W ostatniej części dotyczącej zamieszczony został tekst prezentujący w siłą rzeczy skrótowym ujęciu 25 lat działalności SA KSAP autorstwa Krzysztofa Madeja i Przemysława Wyganowskiego członków Stowarzyszenia Absolwentów KSAP. Jak napisał we wprowadzeniu do ww. monografii dyrektor Krajowej Szkoły dr Wojciech Federczyk tekst ten stanowi potwierdzenie, iż jest to środowisko autentycznie zaangażowane w służbę publiczną.
Autor: Krzysztof Madej
